عفونت ادراری یکی از شایع ترین عفونت ها است که بیشتر آن ها توسط باکتری ها ایجاد می شوند اما برخی از آن ها را قارچ ها و ویروس ها ایجاد می کنند. این بیماری فقط مختص بزرگسالان نیست؛ عفونت ادراری در میان افراد مختلف از جمله کودکان، نوزادان، کهنسالان و بیماران مبتلا به بیماری دیابت بسیار رایج شده است. زنان نیز به خاطر ساختار دستگاه ادراری که دارند بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا می شوند. هرکسی که تا بحال به این بیماری دچار شده ، به خوبی آگاه است که چقدر می تواند خسته کننده و آزاردهنده باشد. این بیماری در سالمندان گاهی ممکن است خطرناک باشد.
دراین مقاله سعی شده است عللل ، علائم و نشانه های عفونت ادراری را شرح دهیم؛ پس با دکتر مهناز شکروی همراه باشید.
عفونت ادراری چیست؟
عفونت دستگاه ادراری (UTI) یک عفونت در اندام های دستگاه ادراری است که شامل مثانه و کلیه می شود. علائم بستگی به بخشی از دستگاه ادراری دارد که تحت تأثیر قرار گرفته است.
عفونت ادراری می تواند در هر نقطه ای از مجاری ادراری شما اتفاق بیفتد. دستگاه ادراری شما از کلیه ها ، حالب ، مثانه و مجرای ادرار تشکیل شده است.
اکثر عفونت ها فقط مجرای ادراری و مثانه را در قسمت تحتانی درگیر می کنند. با این حال ، عفونت ها می توانند حالب و کلیه ها را در قسمت فوقانی نیز درگیر کنند. اگرچه عفونت های دستگاه ادراری فوقانی نادرتر از عفونت های دستگاه ادراری تحتانی هستند ، اما معمولاً شدیدتر نیز هستند.
علت عفونت ادراری
عفونت ادراری معمولاً هنگامی رخ می‌دهد که باکتری‌ها از طریق پیشابراه به مجرای ادرار وارد شده و در مثانه تکثیر شوند. اگر چه سیستم ادراری به گونه‌ای طراحی شده که در مقابل نفوذ عوامل خارجی میکروسکوپی مقاوم باشد؛ اما گاهی بعضی از این خطوط دفاعی از بین می‌روند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، باکتری‌ها کشته نمی‌شوند و باعث عفونت می‌شوند. UTI عمدتاً در زنان شایع است و بر مثانه و پیشابراه تأثیر می‌گذارد. هر چیزی که باعث کاهش تخلیه‌ی مثانه شود یا دستگاه ادراری را تحریک کند می‌تواند منجر به عفونت ادراری شود. عواملی که می‌توانند باعث بروز عفونت ادراری شوند، شامل موارد زیر هستند:
- ارتباط جنسی
- بارداری
- شرایطی که باعث انسداد مجرای ادراری می‌شود مانند سنگ کلیه
- شرایطی که باعث می‌شود مثانه پر باشد و نتوان آن را خالی کرد.
- سوندهای ادراری
- سیستم ایمنی ضعیف بدنی
- کم آب نوشیدن
- مرطوب و آلوده نگه‌داشتن ناحیه‌ی تناسلی
انواع عفونت ادراری
عفونت دستگاه ادراری به اینکه در کدام قسمت عفونت رخ داده بستگی دارد. به عبارتی عفونت ادراری در هر قسمت علائم و نشانه های اختصاصی دارد.
1-کلیه ها (پیلونفریت حاد)
عفونت کلیه یا پیلونفریت عفونت باکتریایی هستند که به دلیل نقش اساسی کلیه ها در بدن جزء بیماری های خطرناک محسوب می شوند. آمار ابتلا به این بیماری درزنان بیشتر ازمردان است. پیلونفریت حاد و شدید باعث التهاب درلگنچه و بافت کلیه می شود. میکروب های گوناگونی در ایجاد این بیماری دخیل هستند اما رایج ترین عامل باکتری اشریشیاکلی می باشد. ازعلائم و نشانه های پیلونفریت درد فوقانی در پشت و پهلو، تب شدید، لرز، حالت تهوع و استفراغ است.
2- مثانه (سیستیت)
این نوع از عفونت به دلیل وجود باکتری اشریشیاکلی در دستگاه گوارش، رخ می دهد. رابطه جنسی منجر به التهاب مثانه شده و می تواند این عفونت را در بدن گسترش دهد. اکثر زنان به دلیل آناتومی و ساختار خاص بدنشان، در معرض خطر ابتلا به بیماری مثانه یا سیستیت قرار دارند. از علائم و نشانه های این بیماری احساس ناراحتی در پایین شکم، ادرار مکرر و آزاردهنده، فشار لگن، وجود خون در ادرار می توان اشاره کرد.
3- مجاری ادرار(اورتریت)
زمانی که باکتری های موجود دردستگاه گوارش از مقعد به مجرای ادرار راه پیدا می کنند و درآنجا گسترش می یابند این نوع عفونت رخ می دهد. از علائم و نشانه های اورتریت سوزش ادرار و مشاهده ترشحات واژن می باشد.
علائم عفونت ادراری در زنان
معمولاً عفونت ادراری باعث ایجاد علائمی نمی‌شود، اما در صورت وجود نشانه در بیمار، ممکن است هر یک از این موارد وجود داشته باشد:
- تمایل شدید و مکرر برای ادرار کردن
- دفع مداوم و مقدار کم ادرار
- کدر بودن ادرار
- احساس سوزش هنگام ادرار کردن
- ادراری به رنگ قرمز یا صورتی روشن، نشانه وجود خون در ادرار همراه با بوی شدید
- درد لگن، به‌خصوص در قسمت میانی لگن و اطراف استخوان شرمگاهی
گاهی اوقات ممکن است عفونت ادراری در زنان با سایر بیماری‌ها اشتباه گرفته شود و درمان به موقع صورت نگیرد. با توجه به اینکه کدام قسمت از دستگاه ادراری عفونی شده است، در انواع مختلفی دسته‌بندی می‌شوند که هرکدام علائم خاص خود را دارند.
علائم عفونت ادراری در مردان
- تب خفیف
- تکرر ادرار
- ادرار کدر با بوی شدید
- خون در ادرار (هماچوری)
- مشکل در دفع کامل ادرار
- نیاز ناگهانی برای دفع ادرار
- درد در ناحیه مرکزی و پایینی شکم
- احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن در حین دفع ادرار یا درست بعد از آن ( سوزش ادرار )
علائم عفونت ادراری در کودکان
به‌طورکلی نشانه‌های ابتلا به عفونت ادراری کودکان شامل موارد زیر است:
- تب
- احساس درد و سوزش هنگام ادرار کردن (این نشانه در نوزادان نیز وجود دارد که معمولاً نوزاد هنگام ادرار کردن گریه می‌کند)
- حالت تهوع
- اسهال
- اختلال در رشد و افزایش وزن کودک
- بی‌اشتهایی
- تغییر رنگ و بوی ادرار (رنگ ادرار قهوه‌ای می‌شود و بوی تندی دارد).
- وجود خون در ادرار
- بی‌اختیاری در کنترل و نگه داشتن ادرار
عوارض جانبی عفونت ادراری
عوارض عفونت ادراری اغلب به علت عفونت درمان نشده یا تحت درمان است.این خطر نیز در افراد مبتلا به اختلال کلیوی، دیابت یا بیماری هایی که باعث اختلال در سیستم ایمنی بدن می شود (مانند HIV) بالا است.
عوارض عفونت مجاری ادراری عبارتند از:
عفونت های عود کننده حداقل دو بار در شش ماه یا چهار بار در سال رخ می دهند، بیشتر در زنان
تنگ شدن مجرای ادرار (سفتی) در مردان مبتلا به عفونت های مکرر
افزایش خطر ابتلا به زایمان زودرس و کاهش وزن هنگام تولد در دوران بارداری
آسیب دائمی کلیه
سپتیسم یا گَندخونی که نوعی التهاب است که سراسر بدن را فرا می‌گیرد و به دلیل عفونت پیش می‌آید.
عفونت ادراری را جدی بگیرید
درمان عفونت ادراری را حتما پیگیری نمایید و در صورت مشاهده علائم آن، در سریع‌ترین زمان ممکن برای درمان آن اقدام کنید. این بیماری در صورت درمان به موقع توسط دکتر اورولوژ مشکلی به وجود نمی‌آورد.
اگر با مطالعه مقاله فوق سوالی برایتان پیش آمده می توانید در بخش "تماس با ما" سوال هایتان را با دکتر مهناز شکروی (داروساز) در میان بگذارید
